بدون شک، تشخیص و مدیریت فعالیت بیش از حد در فرزندان یکی از چالشهای اساسی والدین در جامعهی امروزی محسوب میشود. از یک سو، فعالیت بیش از حد میتواند نشانهای از انگیزه و شور و شوق فرزندان باشد که به تواناییهایشان در تجربه جهان اطراف پیوسته و درسهای مهمی برای آینده یاد بگیرند. از سوی دیگر، این موضوع نیز قابلیت دارد که به شکلی افرازشی تبدیل شود و به نوعی به استرس و ناراحتیهایی برای والدین و فرزندانشان منجر شود. در این مقاله، به بررسی نشانهها و علل فعالیت بیش از حد در فرزندان پرداخته، راهکارهایی برای تشخیص و مدیریت این وضعیت را به اشتراک میگذاریم. از انتخاب معیارهای واضح و مناسب برای ارزیابی فعالیت فرزندان تا بهرهگیری از روشهای موثر برای ایجاد تعادل بین فعالیت و استراحت، در این مقاله به تجربیات و تحقیقات اخیر در این حوزه خواهیم پرداخت.
آیا کودک من دچار اختلال بیش فعالی است؟
تشخیص اختلال بیش فعالی در کودکان یک فرآیند چند مرحلهای و دقیق است. برخی علائم مشابه در بیماریهای دیگر نیز ممکن است ظاهر شوند، مانند اضطراب و افسردگی در کودکان که بهتر است به کمک پزشک متخصص و متبحر در این حوزه، تشخیص دقیقی از وضعیت کودک خود بگیرید. تا زمانی که تشخیص نهایی صورت نگرفته، نیازمند مشورت با متخصصین حوزه علوم اعصاب و روانشناسی هستید.
۱۰ مورد از علائم بیش فعالی در کودکان
در ادامه، ۱۰ مورد از علائم بیش فعالی در کودکان را ذکر میکنیم:
- افزایش نشاط و فعالیت بدون دلیل آشکار
- عدم توانایی در نگه داشتن آرامش و آرام بودن در موقعیتهای مختلف
- دشواری در تمرکز و توجه به وظایف و فعالیتهای روزمره
- انجام چند وظیفه همزمان و انتقال سریع از یک فعالیت به فعالیت دیگر
- بیخیالی از جزئیات و عدم توجه به دقت در کارها
- حرکتهای زیاد و بیمنطقی، مانند پرش و دویدن بیاستراحت
- عدم توانایی در نگه داشتن حالت خود کنترلی و برخورداری از کنترل و تنظیم خودی
- صحبت کردن بیوقفه و بهطور اضطراری بیان افکار و احساسات
- دشواری در انجام وظایف که نیازمند تنظیمهای ذهنی و انتخابهای طولانیمدت هستند
- عدم توانایی در مدیریت و کنترل عواطف، با تمایل به انفعالات شدید و ناپیوسته
این علائم میتوانند نشانههای بیش فعالی در کودکان باشند، اما به هر حال، تشخیص نهایی باید توسط پزشک متخصص انجام گیرد.
افزایش نشاط و فعالیت بدون دلیل آشکار
کودک به طور مداوم بیش از حد فعال و پرانرژی به نظر میرسد و این فعالیت بیش از اندازه میتواند بر دیگران تأثیرگذار باشد.
عدم توانایی در نگه داشتن آرامش و آرام بودن در موقعیتهای مختلف
کودک به سختی قادر به نگه داشتن خود در وضعیتهای آرام و مکالمات طولانی نیست و به سرعت ناآرام میشود.
دشواری در تمرکز و توجه به وظایف و فعالیتهای روزمره
کودک دشواری در تمرکز بر وظایف و کارهای روزمره دارد و به طور مداوم از توجه خود منحرف میشود.
انجام چند وظیفه همزمان و انتقال سریع از یک فعالیت به فعالیت دیگر
کودک به سرعت بین چندین فعالیت جابجا میشود و اغلب وظایف را به نیمه رها میکند.
بیخیالی از جزئیات و عدم توجه به دقت در کارها
کودک دشواری در توجه به جزئیات دارد و ممکن است خطاهای ابتدایی را نادیده بگیرد.
حرکتهای زیاد و بیمنطقی، مانند پرش و دویدن بیاستراحت
کودک به طور مداوم حرکت میکند، پرش میکند و انرژی اضافی دارد که ممکن است به نظر بیاستراحت ظاهر شود.
عدم توانایی در نگه داشتن حالت خود کنترلی و برخورداری از کنترل و تنظیم خودی
کودک دشواری در مدیریت خودش و تنظیم وضعیت خود دارد و ممکن است در موقعیتهای مختلف تنش و تناقضات را تجربه کند.
صحبت کردن بیوقفه و بهطور اضطراری بیان افکار و احساسات
کودک به طور مداوم صحبت میکند و ممکن است به طور ناگهانی در موقعیتهای اجتماعی به سخنرانیهای طولانی بپردازد.
دشواری در انجام وظایف که نیازمند تنظیمهای ذهنی و انتخابهای طولانیمدت هستند
کودک دشواری در برنامهریزی و اجرای وظایف پیچیده با توجه به مشکلات در تنظیم و ترتیب انجام آنها دارد.
عدم توانایی در مدیریت و کنترل عواطف، با تمایل به انفعالات شدید و ناپیوسته
کودک نمیتواند به طور مؤثر احساسات خود را کنترل کند و ممکن است به شدت به وقوعپیوسته در تغییر وضعیت عاطفی دچار شود.
لطفاً در نظر داشته باشید که تشخیص نهایی توسط پزشک متخصص باید انجام شود.
مطالعه بیشتر : برای اطلاع از انواع اختلالات روانی در کودک و نوجوان خود از سایت دکتر شهرزاد رضائیان متخصص مغز و اعصاب کودکاندیدن فرمایید.
آیا بیش فعالی در کودکان با افزایش سن کاهش مییابد؟
با گذشت زمان، بیش فعالی در کودکان به طور طبیعی تغییر میکند و ممکن است به نوعی کاهش یابد. اکثر کودکان دارای سطوح انرژی بالا و حرکت فعال هستند، اما این ویژگیها در طول سالهای اولیه رشد تدریجاً کاهش مییابد.
در اوایل کودکی، بیش فعالی ممکن است به دلیل استفاده بالایی از انرژی و نیاز به تجربهی جهان اطراف باشد. با رشد و توسعه، کودکان معمولاً مهارتهای خود در مدیریت توجه و انرژی را بهبود میبخشند و این میتواند به کاهش در سطح بیش فعالی منجر شود.
با این حال، باید توجه داشت که کاهش بیش فعالی در همه کودکان به یک اندازه و در همه موارد نیست و ممکن است متفاوت باشد. همچنین، در برخی افراد، علائم بیش فعالی ممکن است در دوران بزرگتر شدن همچنان باقی بمانند یا حتی بهبود نیابند.
به هر حال، درصورتی که شما نگرانی خاصی درباره بیش فعالی کودک خود دارید، مشاوره با پزشک متخصص یا متخصص روانشناسی میتواند به شما کمک کند تا بهتر درک کنید که آیا این علائم در حد طبیعی و مناسب برای سن کودکانه است یا نیاز به بررسی دقیقتر دارد.
جمع بندی نهایی
در نهایت، تشخیص و مدیریت فعالیت بیش از حد در فرزندان، مسئلهای بسیار مهم و چالشبرانگیز برای والدین محسوب میشود. نظارت دقیق بر رفتارها و الگوهای فرزندان خود، به شما کمک میکند تا نشانههای احتمالی بیش فعالی را تشخیص دهید. با رشد فرزند، تغییرات در سطح فعالیت طبیعی است. اما اگر این تغییرات به شکل نامتعارف و بیش از حد اتفاق بیفتد، ممکن است نیاز به بررسی داشته باشد.
در صورت داشتن نگرانی جدی، مراجعه به پزشکان اطفال، روانشناسان یا متخصصان رفتاری میتواند کمک کننده باشد.استفاده از روشهای مدیریت فعالیت بیش از حد، مثل تعادل بین فعالیت و استراحت، ترویج سبک زندگی سالم، و ایجاد محیطهای آموزشی مناسب، میتواند در کنترل این وضعیت مؤثر باشد.